Skandali i dy anijeve me mbetje të rrezikshme të nisura nga Porti i Durrësit në fillim të korrikut vazhdon të ketë vëmendje maksimale nga mediat ndërkombëtare. Bloomberg para disa orësh ka raportuar për vendndodhjen e anijeve, përgjegjësine e autoriteteve shqiptare që heshtin dhe masat që ka marrë Tajlanda, Afrika e jugut dhe Singapori për të mos afruar në portet e tyre anijet me mbetjet toksike.
Basel Action Network, një organizatë jofitimprurëse me bazë në SHBA që gjurmon tregtinë toksike e cila më parë paralajmëroi Malajzinë për dërgesat e paligjshme të mbeturinave,para një jave informoi Tajlandën se kontejnerët (që organizata beson se janë
të mbushura me pluhur potencialisht të dëmshëm të furrës me hark elektrik) ishin
duke shkuar drejt saj.
Me alarmin e ngritur nga kjo organizatë dhe portet, një nga anijet që mbante kontejnerët është ka humbur gjurmët e dukshme në shërbimet e gjurmimit të vendndodhjes detare. Situata e lundrimit të dy anijeve u errësua pasi njëra prej tyre iu afrua Cape Town në fund të muajit të kaluar – pas Basel Action Network tha se paralajmëroi autoritetet e Afrikës së Jugut për dërgesën.
Zyrtarët tajlandez, pasi morën informacionin se kontejnerët ishin ngarkuar në anije në Shqipëri në fillim të korrikut, thonë se po punojnë me homologët në Shqipëri dhe Singapor.
Agjencitë përkatëse qeveritare “nuk janë njoftuar dhe nuk kanë dhënë pëlqimin për këto dërgesa,”
Departamenti i Tajlandës Industrial Works, që cila mbikëqyr menaxhimin ndërkombëtar të mbetjeve, tha në një email.
“Aktualisht jemi duke koordinuar dhe monitoruar për të parandaluar këtë trafik të paligjshëm”
Tajlanda dhe vendet e tjera të Azisë Juglindore kanë parë një fluks të mbeturina nga vendet e zhvilluara, nga plastika e pistë në industriale dhe mbeturinat elektronike, të cilat mund të jenë të lidhura me toksina.
Konventa e Kombeve të Bazelit – një organizatë ndërkombëtare e nënshkruar nga shumë vende dhe ekonomitë e zhvilluara – parashikon marrveshje me vendet duhet të japin pëlqimin për mbeturinat në drejtim të tyre.
Maersk konfirmoi se dy nga anijet e saj të mallrave po mbajnë kontejnerë me origjinë nga Shqipëria e rezervuar nga një linjë tjetër transporti.
Kompani deklaron se për asnjë nga kontejnerët nuk u deklarua se përmban mbetje të rrezikshme,përndryshe Maersk do të kishte refuzuar t’i mbante ato,
– tha zëdhënësja Summer Shi në një email. “Për shkak të spekulimeve për përmbajtjen e këtyre kontejnerëve, Maersk tha se do t’i dorëzojë kontejnerët në linjën e transportit që ka i rezervuar dhe është përgjegjës për kontejnerët në fjalë.
Bloomberg News nuk mundi të verifikonte në mënyrë të pavarur se cilat janë anijet. Kompanitë që eksportojnë dhe marrin këto kontejnerë nuk janë identifikuar.
Alarmi
Rrjeti i Veprimit të Bazelit, së bashku me grupin mjedisor Ekologjik
Alert and Recovery-Tailand, lajmëroi shumë vende kur mësoi se më shumë se 800 ton pluhur furre me hark elektrik u ngarkuan në anije në Shqipëri dhe më pas u transferuan në anije nga kompania Maersk me kontejnerë në Trieste, Itali.
Të dhënat e transportit të disponueshme në internet tregojnë
Anijet e MSC Mediterranean Shipping Company S.A. ishin gjithashtu përfshirë në transport, me Tajlandën si destinacion përfundimtar.
Pluhuri i furrës, i cili kërkon trajtim, është një mbetje e rrezikshme,produkt që zakonisht vjen nga riciklimi i skrapit të çelikut dhe
përmban okside metalike toksike si kadmiumi dhe kromi që janë të dëmshme për shëndetin dhe mjedisin.
Dyzet kontejnerë u ngarkuan në Contship Vow në 4 korrik portin e Durrësit të Shqipërisë, sipas të dhënave të disponueshme në MSC që është faqe interneti për gjurmimin e kontejnerëve.
Kontejnerët u transferuan më pas në
Maersk Campton në Trieste dhe disa ditë më vonë u transferuan përsëri në një anije MSC në Singapor më 18 gusht, sipas faqes së internetit të gjurmimit të MSC.
Ata janë planifikuar të mbërrijnë në portin Laem Chabang të Tajlandës 20 gusht.
Ndërkohë një tjetër ngarkesë me rreth 60 kontejnerë, të cilat ishin
të ngarkuara fillimisht në një anije MSC jashtë Shqipërisë, po bëjnë gjithashtu
rrugën e tyre për në Singapor. Kjo anije, pra Campton ndaloi transmetimin e vendndodhjes së tij më 31 korrik. Maersk
tha se anija nuk ishte planifikuar të ndalonte në Afrikën e Jugut dhe se nuk është e pazakontë që anijet të çaktivizojnë transmetimin e vendndodhjes së tyre
për shkak të shqetësimeve të sigurisë. Anija ndodhet aktualisht në Oqeanin Indian
në rrugën e saj për në Singapor, sipas Maersk.
MSC nuk iu përgjigj një kërkese për koment. Po ashtu dhe autoritetet shqiptare
përgjegjës për autorizimin e eksporteve të mbetjeve dhe portit të Singaporit nuk iu përgjigjën kërkesave për koment.
“Ditët e ardhshme janë vendimtare, për të parë se ç’duhet të bëjnë Singapori dhe Tajlanda për të ndaluar anijet” tha Jim Puckett, drejtor ekzekutiv i organizatës me qender në Bazel.
Shqipëria duhet të marrë mbrapsht kontejnerët dhe të sigurojë që mbetjet
nuk rieksportohet në një destinacion tjetër- shtoi ai.
“Është shumë e lehtë për tregtarët dhe industrinë që thjesht të ngarkojnë kontejnerë me materiale që përndryshe do të kushtonin shumë për t’u përpunuar siç duhet”
“Gjeneruesit e këtyre mbetjeve dhe ndonjë bashkëpunëtor në Tajlandë që ranë dakord të pranonin këtë dërgesë duhet të ndiqet penalisht për të penguar tregtarët e ardhshëm.” – deklaroi Jim Puccket.
