Rasti i një vajze që ishte paraqitur në QSUT me dhimbje barku, por solli në jetë një fëmijë, pa e ditur që ishte shtatzënë, na befasoi të gjithëve.
Edhe pse rasti nuk është zbardhur ende i plotë, është supozuar se bëhet fjalë për një shtatzëni kriptike. Duhet të dimë se raste të tilla janë të pazakonta, por kanë ndodhur në botë.
Më poshtë një shpjegim i përshtatur nga Healthline për gjithçka që do të donit të dinit për shtatzënitë kriptike, nga simptomat e deri te lindja.
Një shtatzëni e fshehtë, e quajtur gjithashtu një shtatzëni kriptike (cryptic pregnancy), është një shtatzëni që nuk mund të zbulohet nga metodat konvencionale të testimit mjekësor. Shtatzënitë kriptike nuk janë të zakonshme, por ato nuk janë as të padëgjuara. Studimet sugjerojnë se gratë mund të mos jenë të vetëdijshme për shtatzënitë e tyre në 1 nga 475 raste.
Mund të jetë e frikshme të zbulosh se je shtatzënë në muajin shtatë, tetë ose nëntë. Disa gra me këtë gjendje madje befasohen nga dhimbjet e lindjes që janë “shenja” e tyre e parë e vërtetë e shtatzënisë.
Cilat janë simptomat e një shtatzënie të fshehtë?
Shumica e grave zbulojnë se janë shtatzënë brenda 5 deri në 12 javë pas ngjizjes. Pas mungesës së menstruacioneve, një test shtatzënie në shtëpi në përgjithësi tregon një rezultat “pozitiv”. Testimi i mëtejshëm i urinës, një test gjaku dhe një ekografi do të konfirmojnë më pas shtatzëninë. Shumica e njerëzve vërejnë simptoma të shtatzënisë si gjinjtë e ndjeshëm dhe të fryrë, ndryshimet e humorit, lodhjen dhe të përzierat që në fillim të tremujorit të parë.
Në një shtatzëni të fshehtë një test shtatzënie mund të dalë negativ edhe pasi nuk ju kanë ardhur menstruacionet. Të përzierat e hershme të shtatzënisë mund të lidhen me një gjendje jo të mirë të stomakut etj. Sidomos nëse nuk keni qenë kurrë shtatzënë më parë, është e lehtë të refuzoni simptomat e shtatzënisë, të tilla si lëvizjet e fetusit, shtimi i lehtë në peshë dhe lodhja si rezultat i zgjedhjeve dietike ose stilit të jetesës. Po ashtu, nivelet e ulëta të hormoneve të shtatzënisë mund të bëjnë që simptomat e shtatzënisë të jenë shumë të lehta ose pothuajse të pamundura për t’u vërejtur.
Çfarë e shkakton një shtatzëni të jetë e fshehtë?
Luhatja e hormoneve mund të çojë në gjakderdhje të lehtë që i ngjan një periode. Nëse ju vijnë menstruacionet (ose i keni gjithmonë të parregullta) dhe ndiheni njësoj si zakonisht, sigurisht që nuk ju shkon mendja të bëni një test shtatzënie. Kjo linjë arsyetimi, e kombinuar me shkaqet e zakonshme të shtatzënisë së fshehtë, është arsyeja pse shumë njerëz mund të kalojnë muaj pa e ditur se janë shtatzënë.
Kushtet që lidhen me shtatzëninë e fshehtë përfshijnë:
– Sindroma e Vezores Polikistike (PCOS). Kjo gjendje mund të kufizojë fertilitetin tuaj, të krijojë çekuilibrime hormonale dhe të shkaktojë menstruacione të vonuara ose të parregullta.
– Perimenopauza është koha ndërmjet periudhës kur menstruacionet fillojnë të bëhen më pak të qëndrueshme deri kur ndërpriten plotësisht, që karakterizohet nga menopauza. Simptomat e shtatzënisë si shtimi në peshë dhe luhatjet e hormoneve janë të ngjashme me simptomat e paramenopauzës.
– Pilulat kontraceptive dhe pajisjet intrauterine (IUD) mund t’ju bëjnë të ndiheni të sigurt se nuk jeni shtatzënë. Këto metoda të parandalimit të shtatzënisë mund të jenë shumë efektive, por ka raste kur mund të mbeteni shtatzënë edhe me to.
– Është e mundur të mbeteni shtatzënë sërish pas shtatzënisë dhe para se t’ju kthehen menstruacionet. Meqenëse ushqyerja me gji dhe faktorët hormonalë mund të bëjnë që trupi juaj të vonojë ovulimin dhe menstruacionet për disa muaj pas lindjes, mund të mendoni se simptomat tuaja janë thjesht si pasojë e përshtatjes së trupit me gjendjen e tij pas lindjes, por në të vërtetë mund të jeni përsëri shtatzënë.
– Yndyra e ulët e trupit dhe aktiviteti atletik mund të bëjnë që periodat të mos vijnë për muaj të tërë. Njerëzit që marrin pjesë në sporte me aktivitet të lartë mund të kenë gjithashtu nivele të ulëta të disa hormoneve, duke e bërë më të vështirë zbulimin e shtatzënisë.
Sa zgjat një shtatzëni e fshehtë?
Është e vështirë të mblidhen të dhëna për sa kohë mund të zgjasë një shtatzëni e fshehtë, sepse njerëzit që nuk janë të vetëdijshëm për shtatzëninë e tyre nuk ia kanë idenë se kur nisi shtatzënia. Dëshmitë sugjerojnë se një shtatzëni e fshehtë mund të zgjasë më shumë se një shtatzëni tipike, ndoshta e lidhur me nivelet shumë të ulëta të hormoneve në fillim.
Nga ana tjetër, ekziston gjithashtu një mundësi që si pasojë e mungesës së kujdesit para lindjes, dietës së dobët dhe zgjedhjet e stilit të jetesës së personit që është shtatzënë, të rriten shanset për një lindje të parakohshme.
Nuk ka shumë kërkime të besueshme për të kuptuar se si një shtatzëni e fshehtë mund të jetë e ndryshme për sa i përket kohëzgjatjes.
Pse dalin testet e shtatzënisë negative nëse jeni shtatzënë?
Testet e shtatzënisë, dhe madje edhe ekografitë, mund të duken negative nëse jeni duke përjetuar një shtatzëni të fshehtë. Arsyet ndryshojnë rast pas rasti, por në thelb, janë këto:
Nëse keni PCOS, keni mungesë ose vonesë periodash, jeni jashtëzakonisht aktiv ose atletik, ose keni lindur kohët e fundit.
Ju keni më shumë gjasa të keni luhatje të hormoneve nëse hyni në një nga këto kategori. Nëse mitra juaj vazhdon të ketë gjakdredhje pjesërisht, ose nëse nuk ju vijnë periodat rregullisht, hCG (hormoni i shtatzënisë) mund të mos grumbullohet në mënyrë mjaft domethënëse për t’ju dhënë një test pozitiv të shtatzënisë në shtëpi.
Edhe një ekografi mund të dështojë për të zbuluar shtatzëninë nëse nuk shihet në vendin e duhur. Nëse testet e mëparshme kanë treguar që nuk jeni shtatzënë, është gjithashtu e mundur që një mjek të mos shpenzojë shumë kohë duke kërkuar për një fetus gjatë ekografisë.
Gjithashtu është e mundur që shtatzënia të mos shfaqet në tremujorin e parë në ekografi për shkak të:
– një parregullsie në vendin ku është implantuar embrioni
– mënyra si është e formuar mitra juaj
– një gabim nga ana e teknologjisë së ekografisë
Si ndodh lindja pas një shtatzënie të fshehtë?
Lindja në fund të një shtatzënie të fshehtë është fizikisht e ngjashme me çdo shtatzëni tjetër. Zakonisht ndodhin kontraktime që ndihen si ngërçe të rënda ndërsa qafa e mitrës shtrihet për të qenë në gjendje të lindë fëmijën. Pasi qafa e mitrës zgjerohet, trupi do të duhet ta shtyjë fëmijën nga kanali i lindjes.
Ajo që është e ndryshme në lidhje me lindjen dhe lindjen e një shtatzënie të fshehtë është se personi mund të mos e presë fare atë. Kjo mund të shkaktojë shqetësim të fortë psikologjik gjatë kohës që ndodh.
Ai gjithashtu mund të mos ketë pasur akses në kujdesin prenatal gjatë shtatzënisë, kështu që mund të mos ketë një mjek ose mami gjatë lindjes.
Shembuj të shtatzënive të fshehta
Ka shumë histori të grave që pretendojnë se nuk e dinin se ishin shtatzënë.
Literatura mjekësore tregon për një histori të një gruaje 23-vjeçare, e cila shkoi në spital për dhimbje në pjesën e poshtme të shpinës. Sapo mbërriti, ajo bëri një test rutinë shtatzënie përpara se të kontrollohej, i cili zbuloi se ishte shtatzënë. Edhe më befasues është fakti që kur mjekët filluan ta kontrollonin për një shtatzëni ektopike, ata zbuluan se ajo ishte 8 centimetra e zgjeruar – gati gati për të lindur. Ajo lindi një djalë të shëndetshëm.
NBC News raportoi për disa raste “lindjesh të fshehta” në vitin 2009. Sipas raporteve të tyre, një grua u dërgua me urgjencë në spital dhe së bashku me familjen e saj menduan se ishte apendiciti. Ajo zbuloi se ishte duke lindur kur ndjeu kokën e foshnjës në dalje. Edhe ajo foshnjë lindi në gjendje të mirë shëndetësore.
