Adoleshenti shqiptar i ulu në një kafene në një periferi të shkretë të kryeqytetit shqiptar, Tiranë, është mes qindra fëmijëve të huaj që kanë udhëtuar ilegalisht drejt Britanisë me gomonet e trafikantëve.
I veshur me një bluzë të zezë me fjalën “Parà”, Florjan Dibra, si të tjerët, ishte joshur nga fantazitë e një vendi me pasuri të pafundme dhe mundësi për një jetë të re. Rritja e numrit të emigrantëve shqiptarë, si ai, që kalojnë Kanalin është fenomenale.
Vitin e kaluar, 12,301 u regjistruan duke bërë udhëtimin, shumë prej të cilëve ishin nën 18 vjeç.
Historia e tij është e dobishme. 15-vjeçari thotë se pesë muajt e tij në Mbretërinë e Bashkuar ishin katastrofikë dhe në një intervistë me “The Mail” të dielën, ai u dërgon një mesazh të rinjve shqiptarë: “Mos shkoni në Britani!”. Duke ulur kokën, ai rrëfen se si gushtin e kaluar, ndërsa ishte ende në shkollë, i mashtroni prindërit duke iu thënë se po shkonte jashtë vendit për një pushim të shkurtër.
Në vend të kësaj, kur mbërriti në Belgjikë me autobus, duke mbajtur një vizë të BE-së, ai u pagoi trafikantëve 4,500 paund për ta marrë atë në udhëtimin detar nga Franca në Dover.
Pa e ditur gjuhën angleze, përveç fjalëve ‘po’ dhe ‘jo’, Florjan thotë se ditët e tij në Britani të Madhe ishin periudha më e vetmuar e jetës së tij. “Isha i tmerruar dhe i trishtuar në vendin tuaj”, tregon ai i dëshpëruar.
Mesazhi i tij “Mos shkoni në Britani” vjen ndërsa qeveria britanike po zbaton Projektligjin e saj të Migracionit të Paligjshëm dhe pasi Sekretarja e Brendshme Suella Braverman javën e kaluar u thye para presionit nga lobi pro-refugjatëve (duke përfshirë disa konservatorë) duke premtuar se fëmijët emigrantë të pashoqëruar, të tillë si Florjani nuk do të dëbohet me forcë në shtëpi. Kjo rënie erdhi pavarësisht paralajmërimit të saj se 85,000 njerëz kanë mbërritur ilegalisht me varka të vogla që nga viti 2018, ‘shumë nga vende të sigurta, si Shqipëria. Pas mbërritjes, disa thjesht zhduken, ne nuk e dimë se ku shkojnë apo çfarë bëjnë”.
Florjani ishte një emigrant tipik i ri ekonomik nga Shqipëria. Ai kurrë nuk kishte ndërmend të kërkonte azil. Përkundrazi, ai shpresonte të punonte për para në dorë si mekanik makinash në një nga komunitetet e shumta shqiptare në qytetet e Britanisë. The Mail on Sunday zbuloi emrin e tij në dosjet e policisë shqiptare pasi familja e tij dyshohej se kishte shkelur ligjin duke e braktisur dhe duke e dërguar qëllimisht për të fituar para në MB.
Familja pranoi të fliste me ne në Tiranë, duke na thënë se 99 për qind e të rinjve shqiptarë që largohen për në Angli janë djem që besojnë në tregimet e trafikantëve se mund të pasurohen shpejt në MB – dhe shumë e bëjnë këtë pa pëlqimin e prindërve të tyre.
Në fund të periudhës së shkollës verën e kaluar, Florjani planifikoi me saktësi largimin e tij. Ai i gënjeu prindërit e tij, Sulejman dhe Valentina, duke thënë se do të shkonte në një pushim dhjetëditor me kushërirën e tij 18-vjeçare për të parë të afërmit në Belgjikë.
“Shumë nga shokët e mi të shkollës kishin shkuar tashmë në Angli për të gjetur punë”, thotë Florjani. “Doja të largohesha nga Shqipëria dhe të bëja të njëjtën gjë”.
“Kemi marrë një autobus nga Tirana për në Bruksel dhe kemi rezervuar një dhomë hoteli në vendin e quajtur Marigold Apartments.
Sipas dokumenteve të policisë të parë nga MoS, dyshja u larguan pas një dite dhe morën një taksi për në qytetin bregdetar francez të Dunkirk, ku gomonet e trafikantëve presin për të ofruar kalimet ilegale të Kanalit.
Në atë kohë, verën e kaluar, MoS zbuloi se një raport sekret i inteligjencës ushtarake tregoi se katër në dhjetë emigrantë që kalonin Kanalin me varka të vogla ishin nga Shqipëria paqësore, ku nuk ka pasur luftë për 25 vjet.
Florjani thotë: “Më duhej të merrja hua 4,500 £ nga të afërmit në Belgjikë për të blerë vendin tim në varkë. Unë ende i kam borxh paratë dhe u kam premtuar se do t’ua kthej një ditë”.
Me 44 të tjerë në bord, gomonia e tyre e zezë prej gome u nis në javën e dytë të gushtit. Ai kujton: ‘Ishte shumë plot. Kishte shqiptarë, iranianë dhe shumë arabë.’ Ai kujton se varka e dobët u shoqërua nga një anije luftarake franceze. Ajo u ndesh në mes të kanalit nga një varkë e Forcave Kufitare Britanike, oficerët e së cilës i morën pasagjerët në bord për t’i transportuar në Dover.
Në portin e Kentit, oficerët e policisë intervistuan të ardhurit. “Më morën në një anë pasi isha nën 18 vjeç. Më morën telefonin, rrobat dhe i futën në një qese plastike blu. Më dhanë një palë tuta gri.
“Më vendosën një rrip dore me një numër, në vend të emrit, sepse kishim shumë prej nesh për të parë.”
Florjani ishte bashkuar papritur me dhjetëra mijëra të huaj në sistemin e emigracionit në Mbretërinë e Bashkuar. Për shkak se ai ishte ende fëmijë, policia i kërkoi atij numrin e telefonit të babait për ta njoftuar për vendndodhjen e tij.
“Kam marrë një telefonatë të papritur”, tha Sulejmani, i cili drejton bar-kafenë ku takohemi. “Një oficer tha se djali im ishte në Angli dhe ata do të kujdeseshin për të. Unë u tmerrova”.
Pa celularin e tij, Florjani nuk ishte në gjendje t’i tregonte babait të tij anën e tij të historisë. “Isha shumë i shqetësuar se prindërit e mi do të ishin të zemëruar me mua”, kujton ai. “I thashë policisë se nuk po kërkoja azil. Thashë se doja të bëhesha mekanik makinash, të kisha një arsim të duhur dhe të fitoja paratë që janë të pamundura në Shqipëri”.
Si një fëmijë emigrant i pashoqëruar dhe tashmë përgjegjësi e vetme e shtetit britanik, policia e ndau Florjanin nga kushëriri i tij, të cilin nuk e ka parë më që atëherë. Pas një dite, ai u dërgua me autobus në kampin e mbajtjes së emigrantëve Manston në Kent, ku iu morën gjurmët e gishtërinjve dhe u kontrollua përsëri identiteti i tij, me një fotografi.
Më pas ai u zhvendos në një strehë me qindra emigrantë të tjerë të moshës 17 vjeç e poshtë, të cilët kishin mbërritur në gusht me gomone ose ishin fshehur në një kamion.
Pas një nate në Manston, ai u fut në një taksi me tre djem të tjerë të mitur dhe një punonjës social për t’u çuar në një hotel buzë detit, të cilin ai nuk mund ta identifikojë, por MoS beson se është një nga 20 në Bregun Jugor ku mbahen emigrantët.
Aty Florjanit iu kthyen rrobat dhe celulari. Por stafi i Home Office e mbajti pasaportën e tij, pjesë e një politike të krijuar për të penguar të rinjtë e pashoqëruar që të zhduken në duart e trafikantëve për t’iu bashkuar tregut të zi ose bandave kriminale. Florjani thotë: “Isha i frikësuar se çfarë do të ndodhte më pas. Isha i shqetësuar se kisha ardhur në Angli pa lejen e familjes. Ishte e frikshme”.
Ai qëndroi në hotel për 17 ditë, së bashku me 15 të rinj shqiptarë dhe shumë të tjerë nga kombe të ndryshme.
“Ata kishin roje sigurie rreth hotelit sepse ne ishim fëmijë”, thotë ai. “Nuk mund të dilje. Na lanë të luajmë futboll në plazh. Por rojet ishin gjithmonë aty. Kishte wi-fi që të mundja të flisja në WhatsApp me prindërit e mi gjatë gjithë kohës. Nëna ime ishte shumë e mërzitur dhe qante gjatë telefonatave tona”.
Më pas, thotë ai, një punonjës social i tha se do të vendosej te një nënë kujdestare. Ai, përsëri, u fut në një taksi dhe e zbritën në një shtëpi në një fshat dy orë larg. “Mbeta jashtë. Dera ishte mbajtur hapur dhe më priste një zonjë e quajtur Christine, rreth të 60-ave. Ajo më tregoi dhomën time. Ishin dy djem të tjerë, të dy adoleshentë anglezë në kujdestari”.
Ai tha se komunikoi me ta përmes Google Translate dhe ata luajtën PlayStation së bashku. “Nuk kishte asgjë tjetër për të bërë. Gjatë gjithë shtatorit qëndrova në dhomën time duke parë telefonin tim”.
Policia i telefonoi babait të tij të shqetësuar për të thënë se djali i tij ishte në fshatin Goathurst, pranë kodrave Quantock në Somerset.
Florjani vazhdon: “Christine më dha një kartë SIM për telefonin tim dhe disa kredite. Pas disa javësh, në fillim të tetorit, ajo tha se do të shkoja në shkollë. Më dhanë një uniformë të zezë dhe ajo më çoi atje të premten në mëngjes”.
Shkolla kishte filluar tashmë dhe Florjani thotë se u përshëndet me dashamirësi nga drejtori. “E pyeta nëse kishte ndonjë shqiptar tjetër. Përgjigjja ishte ‘jo’, megjithëse kishte disa nxënës refugjatë të kombësive të ndryshme që kishin ardhur me gomonet e Kanalit”.
Më vonë atë ditë, kujdestarja e mori atë. Gjatë fundjavës, Florjanin e pushtoi paniku për kthimin në shkollë të hënën. Ai iu shkroi në WhatsApp të afërmve në Leeds, ku ka një komunitet të madh shqiptar, duke u lutur për ndihmë. Edhe pse ai refuzon të përmendë të afërmit, për t’i mbrojtur ata nga ndjekja penale, të hënën në mëngjes ai doli nga shtëpia e tij kujdestare dhe hipi në një makinë të drejtuar nga një kushëri dhe u dërgua në Leeds. Kristina dha alarmin. Është thirrur policia dhe ka nisur kërkimi. Ai u rendit si ‘person i zhdukur’ pasi fshihej në komunitetin e madh shqiptar në Leeds.
“Isha duke ndenjur me njerëz. Duke luajtur futboll në rrugë. Nuk dija çfarë të bëja më pas. Isha shumë i pakënaqur”, thotë Florjani.
Ai më në fund i telefonoi babait të tij, i cili iu lut të dorëzohej në një komisariat. Siç tha Sulejmani me lot në sy: “Unë thashë se duhet të kërkojë të kthehet në Shqipëri pasi nuk i pëlqente Anglia. Djali im ishte i frikësuar për vdekje nga kthimi në Somerset dhe nga vetmia. Ai nuk donte të kthehej në atë shkollë ku nuk njihte askënd”.
Përfundimisht, Florjani shkoi në një komisariat dhe oficerët thirrën sërish familjen e tij.
Babai i tij thotë: “U luta ta ndihmonin. Thashë se është fëmija im i dashur. Dërgojeni atë tek ne në shtëpi. Ai po qan. Ai është në vështirësi. Ai thotë se nuk e di se çfarë do të bëjnë anglezët me të”.
Më në fund, Florjani pranoi pa dëshirë të kthehej. Por fillimisht policia tha se ai duhej të kthehej në Somerset ndërsa Ministria e Brendshme kishte marrë masat për ‘fluturimin e tij të kthimit vullnetar’ në Tiranë.
Nga nëntori deri në janar, ai priti me Christine në Goathurst. Ndërkohë, ai nuk pranoi të shkonte në shkollë. Në Krishtlindje, Christine i bleu atij disa rroba të reja, duke përfshirë bluzën e zezë “Money” dhe disa atlete si dhuratë.
Ajo mori gjithashtu një uniformë policie lodër që ai t’i jepte si kujtim vëllait të tij të vogël katërvjeçar në Tiranë. Dy herë, fluturimet e tij u anuluan nga Ministria e Brendshme, e cila pagoi biletën e tij. Më pas, më 14 janar, ai u dërgua nga një punonjës social në Heathrow dhe e hipi në një aeroplan të British Airways.
Ai u prit në aeroportin e Tiranës nga babai i tij, i cili thotë se ishte një moment emocionues kur ata u përqafuan me njëri-tjetrin pasi policia shqiptare kishte intervistuar djalin e tij.
“Anglia ishte një zhgënjim i madh”, pranon Florjani, i cili bën 16 vjeç në qershor. ‘Djem të tjerë që shkojnë me varka kanë të afërm që i marrin në shtëpitë e tyre. Fillojnë të punojnë për para në tregun e zi. Nuk kishte kush të më ndihmonte. Isha vetëm”.
“Kur u zhduka në Leeds, babai më tha përmes telefonit që të mos përfshihesha në asnjë aktivitet kriminal. Më urdhëroi të mos punoja ilegalisht në fermat e kanabisit apo lavazhe. Unë u bllokova”.
“Më bënë keq sepse më dërguan në një fshat të largët larg qyteteve ku ka shqiptarë për të biseduar, për t’u përzier me ata të cilët më kuptojnë”.
Gjatë kohës së djalit të tij në Britani, babai i tij pësoi një atak në zemër, për të cilin fajëson stresin.
Përveç kujtimeve të këqija, e vetmja gjë e mirë për familjen që ka ardhur nga udhëtimi i dështuar i Florjanit në Britani është një kartë krediti e ngarkuar me 3000 £ që i është dhënë nga Home Office për t’i shpenzuar në Shqipëri.
Është një pagesë “ëmbëlsuese” e bërë nga qeveria për të gjithë migrantët, pavarësisht nga mosha e tyre, të cilët kthehen vullnetarisht në vendet e tyre. Paratë, për të ndihmuar njerëzit të rivendosen, të gjejnë strehim ose të marrin trajnime, i nevojiten shumë familjes dibrane. Biznesi i tyre në bar-kafe drejtohet në fije të perit. Gjithashtu, janë edhe 4500 £ që Florjani i ka borxh ende për kalimin e tij në Kanal.
Adoleshenti nuk mund të kthehet në shkollë deri në shtator, sepse ka humbur shumë nga ky vit shkollor. Për momentin, ai po ndihmon babanë e tij me punë të rastësishme.
Ai thotë për fatkeqësinë e tij: “Shpresat e mia për të punuar si mekanik makinash kanë mbaruar. Gjithçka që kam mësuar është se theva zemrat e nënës dhe babait tim duke shkuar në Angli. Tani e di që nuk kam të ardhme në vendin tuaj”.
Mësimi i tij është një paralajmërim për të rinjtë shqiptarë, por edhe për aktivistët pro emigracionit në Britani, të cilët këmbëngulin se çdo fëmijë emigrant që kalon ilegalisht nëpër Kanal ka të drejtë të qëndrojë dhe do të jetë i lumtur në një tokë të huaj.
