Nga Kamil Galeev- Përktheu Gazeta Jonë
Kanë kaluar tre vjet nga fillimi i luftës.
Le të rikujtojmë se çfarë ka ndodhur deri tani.
Gjëja e parë që duhet kuptuar rreth luftës Rusi-Ukrainë është se Rusia nuk e kishte planifikuar një luftë. Dhe, me siguri, nuk e kishte planifikuar një konflikt të zgjatur si ai që po shohim sot.
E gjithë kjo luftë është një përpjekje e dështuar për ndryshimin e regjimit.
Rusia nuk dëshironte një luftë të gjatë (askush nuk e dëshiron). Synimi i saj ishte të zëvendësonte qeverinë në Kiev, të vendoste Ukrainën nën kontrollin e saj dhe ta integronte ngushtë me Rusinë – sipas modelit të “Operacionit Danub”.
Një aspekt kyç për t’u kuptuar është se Rusia e konsideronte Ukrainën një aset të rëndësishëm. Nga perspektiva ruse, Ukraina ishte një vend i madh dhe i populluar, i banuar nga njerëz që (sërish, sipas perspektivës ruse) ishin në thelb të njëjtët – të asimilueshëm, të integrueshëm dhe të rekrutueshëm.
Industria ukrainase gjithashtu shihej si një aset i madh. Fillimisht e ndërtuar si pjesë e kompleksit ushtarak-industrial sovjetik, ajo kishte lidhje të ngushta me industrinë ruse. Ndarja e vitit 1991 nuk i prishi vërtet zinxhirët e vjetër të furnizimit; bashkëpunimi i ngushtë vazhdoi përtej kufijve kombëtarë.
Në përmbledhje, Kremlini e shihte Ukrainën si:
a) Një komb me të njëjtën kulturë.
b) Pjesë të të njëjtit kompleks ekonomik dhe ushtarak-industrial.
Në këtë kuptim, Ukraina ishte një aset shumë i vlefshëm dhe ekonomikisht i përshtatshëm për Rusinë.
Plani fillestar i “operacionit special” ishte:
Të merrte kontrollin mbi këtë aset sa më shpejt dhe duke e dëmtuar sa më pak të ishte e mundur.
Por ky plan dështoi. Dhe gjithçka që ndodhi më pas ishte pasojë e këtij dështimi.
Pse dështoi plani?
I gjithë plani (marrja e shpejtë dhe me gjakderdhje të kufizuar) u bazua në supozimin se ukrainasit nuk do të luftonin, por ata luftuan.
Pse e llogariti kaq keq Moska?
Arsyeja kryesore ishte situata në Donbas. Historikisht, Rusia ka gëzuar simpati të forta në Ukrainën Lindore. Megjithatë, kur pjesë të kësaj zone ranë nën kontrollin rus pas vitit 2014, ato nuk u trajtuan me kushte të favorshme apo qoftë edhe të pranueshme.
Në vend të kësaj, ato u lanë në një gjendje të paqartë, nën pushtetin e komandantëve lokalë dhe milicive. Qeverisja kaotike në Donetsk dhe Luhansk krijoi një përshtypje jashtëzakonisht të keqe në pjesën tjetër të Ukrainës dhe u bë një faktor i rëndësishëm në stabilitetin e saj politik pas vitit 2022.
Sikur Rusia t’u kishte ofruar kushte të arsyeshme rajoneve të Donbasit, pushtimi i vitit 2022 do të përballej me shumë më pak rezistencë.
Në fakt, një aneksim i plotë mund të ishte parë si një opsion më i pranueshëm dhe do të kishte gjetur mbështetës.
Pse Moska nuk bëri asgjë të pranueshme?
Për shkak të kulturës së saj të mangët politike post-sovjetike dhe strategjisë së saj të papërpunuar.
Dy gjëra duhen kuptuar për strategjinë post-sovjetike:
1. Ish-sovjetikët nuk marrin parasysh pozicionin apo interesat e palës tjetër. Ata vendosin vetëm për atë që duan dhe përpiqen ta imponojnë me forcë. Ky është plani i tyre A.
2. Ata nuk kanë një plan B, nëse plani A dështon.
Kështu që Rusia kërkonte një ndryshim të shpejtë të regjimit dhe synonte të merrte kontrollin e Ukrainës me sa më pak gjakderdhje. Por, për shkak se u tregua kaq e papërfillshme ndaj popullit ukrainas, i gjithë plani u shemb – dhe Moska, natyrisht, nuk kishte një plan B.
Kështu, ajo që duhej të ishte një ndërrim i shpejtë dhe relativisht pa gjakderdhje i regjimit, u shndërrua në një luftë të gjatë dhe shkatërruese. Që në fillim, lufta nisi me një dështim masiv.
Dhe, ndërsa lufta përparonte, edhe përkufizimi i “fitores” ndryshonte.
Betejat e gjata dhe rraskapitëse në fshatrat minerare të Donbasit tashmë llogariten si fitore të mëdha. Dhe vërtet ishin, sipas një shkalle të re matjeje për suksesin.
Por fakti që kjo shkallë ndryshoi, ishte një disfatë e madhe që askush nuk e parashikonte në janar 2022.
Në atë kohë, konsensusi ishte se, në rast të një pushtimi rus, Ukraina mund të rezistonte për javë, ndoshta ditë – ose ndoshta vetëm orë.
Por askush nuk parashikoi që ajo do të rezistonte për vite.
Në këtë pikë, nuk ka asnjë shenjë të një fitoreje për Rusinë.
Më e mundshmja është që Ukraina do të mbijetojë si një shtet i pavarur. Dhe nuk do të qeveriset nga një regjim miqësor ndaj Moskës.
Përkundrazi, ndërsa lufta ka vazhduar, ukrainasit janë bërë gjithnjë e më pak të asimilueshëm dhe të integrueshëm në sferën ruse.
Ky është ndoshta efekti më i madh afatgjatë i kësaj lufte: uniteti i botës sovjetike, i paprekur nga ndarja e vitit 1991 dhe vetëm pjesërisht i dëmtuar nga kriza e vitit 2014, tani është thyer përfundimisht nga pushtimi i vitit 2022 – një pushtim që shkoi shumë keq.
Çfarë humbi Rusia?
Një aset të madh, të integrueshëm dhe ekonomikisht të vlefshëm.
Çfarë fitoi?
Rrënoja, industri të shkatërruara sovjetike që nuk do të rindërtohen, tokë të mbushur me mina dhe predha për breza të tërë, dhe një popullatë kryesisht të moshuar të lënë pas.
Nuk është se Ukraina doli e fituar.
Një nga mashtrimet më të mëdha mbi luftën është ta shohësh atë si një lojë me rezultat zero.
(Lufta nuk është: “Unë humbas një dollar, ti fiton një dollar.”)
Lufta është një lojë me rezultat negativ. Dhe sa më shumë të zgjasë, aq më i madh është dëmi për të gjitha palët.
A kishte mundësi Ukraina të shmangte një luftë kaq të gjatë?
Ndoshta, nëse do të kishte ndodhur një kolaps politik në Rusi.
Pse Rusia ka qenë kaq politikisht e qëndrueshme, pavarësisht humbjeve të mëdha dhe dëmit ekonomik?
Sepse strategjia e saj – edhe pse e mangët – është reflektuar në mënyrë simetrike te Ukraina.
Dhe kur dy forca të tilla përplasen, përfundimi është një patt.
Kjo është arsyeja pse problemi nuk është vetëm tek strategjia ruse apo ajo ukrainase, por tek strategjia e gjithë rajonit post-sovjetik./gazetajonë
Lexo edhe:
“E tmerrshme”! Rrëqeth Zonja e Parë e Ukrainës dhe publikon pamjet tronditëse: Edhe sa fëmijë duhet të vdesin që rusët të ndalen?!
Inteligjenca britanike tregon porosinë që Putin i dha ushtarëve, por ata dështuan
Pagoi 80 mijë euro për të vrarë një person, arrestohet Albert Pashaj. Si dështuan dy tentativat
